Özet
Neşet Ertaş Türkülerinde Bir Metafor Olarak Kadın
Türkülerimizde Türk milletinin sevinçlerini, acılarını, hüzünlerini, mutluluklarını ve kültürel özelliklerini bulmak mümkündür. Bölgesel özellik taşıyan türkülerin ortak hislere tercüman olması dolayısıyla evrensel tarafları da bulunmaktadır. Türk kültüründe de bu evrensel değerleri taşıyan türküler arasında somut olmayan kültürel miras listesine girmiş olan Abdallık geleneğinin önde gelen temsilcisi Neşet Ertaş’ın türküleri önemli bir yere sahiptir. Neşet Ertaş türkülerinde görülen duygu aktarımında oldukça güçlü ifadeler dikkat çekmektedir. Söz konusu bu duyguların aktarımında da metafor kullanımı önemli bir rol oynamaktadır. Çeşitli kaynaklarda mecaz, istiare, eğretileme şekillerinde adlandırıldığı görülen metaforu anlatılmak istenen kavram ya da düşüncenin dile aktarımında başka bir kavrama başvurma ve bu yolla anlatımı somutlaştırma biçiminde özetlemek mümkündür.
Bu çalışmada Neşet Ertaş türkülerinden yola çıkılarak türkülere konu olmuş sevginin tarafı olan kadının anlatımında başvurulan metaforik örnekler ve bunların türkülerde ele alınış şekilleri ortaya konulmaya çalışılacaktır. Çalışmamız için Neşet Ertaş’ın icra ettiği türkülerden sözleri kendisine ait olanlar ile bir derlem oluşturulacak, bu derlemde yer alan türkülerdeki kadınla ilgili metaforlar tespit edilecektir. Böylelikle türkülere konu olan sevgi teması üzerinden, kadın ekseninde bir ifade unsuru olarak metaforların kullanımına ve taşıdığı öneme dikkat çekilecektir.
Anahtar Kelimeler
Metafor, türkü, Neşet Ertaş türküleri, kadın, anlambilim