Rusya’nın Bir Karadeniz Devleti Olması Sürecinde Grigoriy Aleksandroviç Potemkin 1768-1791
(Grigoriy Alexandrovich Potemkin in the Process of Russia Becoming a Black Sea State 1768-1791
)
|
Yazar
|
:
Mahir ASLAN
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
59
|
|
Sayfa |
:
83-105
|
Özet
Grigoriy Aleksandr Potemkin’in hızlı bir şekilde II. Katerina’nın gözdeleri arasına girmesi onun kariyerinde önemli gelişmelere sebep oldu. İmparatoriçe tarafında birçok rütbe ve görevle ödüllendirilen Aleksandr Potemki’in en önemli ve kendisinin de hayatının sonuna kadar sürdürdüğü görevi Yeni Rusya (Novorossiya) genel valiliği oldu. Yaklaşık olarak Karadeniz’in kuzeyi bugünkü Ukrayna topraklarını içerisine alan Yeni Rusya topraklarında Rusya’nın hâkimiyet kurması Aleksadr Potemkin’in telkinleriyle birlikte II. Katerina nazarında büyük önem arz etmeye başladı. 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşında Potemkin, adı geçen bölgeden General Rumyantsev’in ordusu için her hangi bir şekilde istifade edemediğini gözlemlemişti. Bundan sonra Potemkin’in Yeni Rusya sahasında ki tüm çabası, ilerleyen yıllarda meydana gelmesi muhtemel Osmanlı-Rus savaşlarında bu coğrafyadan istifade edebilmekti. Bu amaç doğrultusunda Potemkin Karadeniz’in kuzeyinde çok kısa zaman zarfında yeni şehirler, tersaneler, limanlar, filo inşa ederken bir taraftan da bölgenin demografik yapısını Rusya’nın lehine çevirmek için bölgeye Balkanlar ve Rusya’nın farklı yerlerinden insan taşıdı. Potemkin’in siyasi öngörüleri doğru çıktı ve bir sonraki Osmanlı-Rus mücadelesinde Karadeniz bölgesi ekonomik, askeri, insan ve lojistik faktörleriyle etkin rol aldı.
Anahtar Kelimeler
II. Katerina, Grigoriy Aleksandr Potemkin, Karadeniz, Ukrayna, Yeni Rusya, Kırım, Nikolaev
Abstract
The fact that Potemkin became one of the favorites of the Catherine II fast led to an important progress in his career. The most important and lifelong-lasted job of Potemkin, who was rewarded many ranks and missions from the Queen, was the general governor of the New Russia (Novorossiya). Achieving the domination of Russia over the New Russian lands which contain the lands in the north of the Black Sea, today’s lands of Ukraine, with the suggestions of Aleksandrovich Potemkin assumed importance in the presence of Catherine II. During the 1768-1774 Russo-Turkish Wars, Potemkin observed that General Rumyantsev’s army could not have benefited from those lands in anyway. After that observation, all efforts of Potemkin at New Russian lands were to benefit from that geography for expected Russo-Turkish wars over the following years. In accordance with that aim, Potemkin not only built cities, dockyards, harbors, fleets in the lands in the north of the Black Sea within a short time but carried many people from the Balkans and the different regions of Russia to there in order to change their demographic structures for the benefit of Russia. The political foresight of Potemkin was correct: during the next Russo-Turkish War, the Black Sea region played an important role in terms of economic, military, human, and logistic factors.
Keywords
Catherine II, Grigoriy Aleksandrovich Potemkin, Black Sea, Ukraine, New Russia, Crimea, Nikolaev