Özet
RİZE-HEMŞİN ETNO-KÜLTÜRÜNÜN TESPİT VE TAHLİLİNDE GELENEKSEL HEMŞİN DOKUMALARININ SÖYLEDİKLERİ
Doğu Karadeniz Bölgesi’nin en önemli ve nadide şehirlerinden birisi olan Rize’nin Hemşin ilçesi gerek doğası gerek kültürel yapısı ile günümüze kadar sürekli dikkat çekmiş bir ilçedir. Hemşin tarihi, Hemşinlilerin kökenleri ve kültürleri hakkında süregelen tartışmalar sebebiyle bugüne kadar pek çok bilimsel ve amatör çalışma yapılmıştır. Bu çalışmaların bir kısmı olaya bilimsel açıdan objektif olarak yaklaştığı halde büyük bir kısmı da ideolojik sebeplerle yanlı ve yanlış yaklaşan yayınlardır.
Dünya süper güçlerinin dikkatlerini Orta Doğu’dan Kafkaslar ve Asya ülkelerine çevirdiği günümüzde bölge üzerine yapılan tartışmalar daha da artacaktır. Çünkü önümüzdeki yüzyılın rekabet bölgesi bu coğrafyadır. Bu bağlamda Kafkasların dünyaya açılan penceresi olan Karadeniz özelde de Hemşin üzerine yapılan tartışmalar giderek artmaktadır. Bu minvalde Hemşin’in ve Hemşinlilerin kim oldukları ve kökenlerinin ne olduğunun aydınlatılması ülkemiz açısından stratejik bir öneme sahiptir.
Bu çalışmada Hemşin ve Hemşinlilik kimliğinin aydınlatılabilmesi için Hemşin kültürünün temel taşlarından birisi olan Hemşin dokumaları (örmeleri de kapsayacak şekilde) folklorik açıdan incelenecek, kültürün kimlik kartlarından birisi olan dokumalarda kullanılan motifler Türk kültür havzasının değişik bölgelerinden örneklerle karşılaştırılarak Hemşin dokumalarının benzeyen ve benzemeyen yönleri ortaya konulup Hemşin kültürünün kökenleri hakkında bir yargıya varılmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Rize, Hemşin, dokuma kültürü, motif, Karadeniz.
