Özet
Atatürk Döneminde Tarıma Dayalı Hayvancılık Politikası ve Macar Uzman Oszkár Wellmann’ın Raporları
Osmanlı İmparatorluğunun son dönemlerinde savaşların getirdiği olumsuz koşullardan etkilenen ve ekonomik hayatın önemli bir bölümünü oluşturan tarım ve hayvancılığa Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında büyük önem verilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti, bu konuda bir tarım ülkesi olan ve tarıma dayalı bir hayvancılık politikasının geliştirilmesinde önemli bir yol kat eden Macaristan’dan ve Macar uzmanlardan yararlanmıştır. Özellikle tarım ve hayvancılık alanında Atatürk döneminde birçok Macar uzman Türkiye’ye gelmiştir.
Bu uzmanlardan biri hem ülkesinde hem de uluslararası düzeyde tanınmış bir bilim adamı olan Veteriner Dr. Oszkár Wellmann’dır.(1876-1943)
Wellmann Türk Hükümeti’nin daveti üzerine Türkiye’ye iki inceleme gezisi yapmış, hayvan yetiştirme bölgeleri önermiş, ülkenin zirai koşulları ile hayvan yetiştirme politikası arasında denge kurarak tarıma dayalı hayvancılığın geliştirilmesi için ilkeler tayin etmiştir. Ziraat Vekâleti, bu alanda gelişme planlarını Wellmann’ın raporlarına göre hazırlamıştır.
Bu çalışmanın amacı Wellmann’ın Ziraat Vekâleti’ne sunduğu raporlar esas alınarak, Macar Milli Arşivi (Magyar Országos Levéltár: MOL) ile Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA) belgeleri ve diğer kaynaklar kullanılarak onun Türkiye’deki tarıma dayalı hayvancılık politikasına yeni, gerçekçi, uygulanabilir ilkeler getirdiği şeklinde açıklanabilecek muhtemel bulguları, dönemin Türk-Macar ilişkileri çerçevesinde ele alarak değerlendirmektir.
Ayrıca çalışmada Wellmann’ın iki inceleme gezisi sırasında çektiği fotoğraflardan örnekler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Atatürk, Hayvancılık, Oszkár Wellmann, Macaristan, Tarım, Türkiye.
