Özet
Lev Nikolayeviç Tolstoy ve Türkiye: Türk Edebiyatına Etkisi
L. N. Tolstoy (1828-1910) ilk gençlik yıllarında Arap-Türk edebiyatlarını gelecekteki uzmanlık alanı olarak seçti. 1844’de Kazan Üniversitesi’nin Arap-Türk Edebiyatları Bölümü’nü kazandı. Türkçe, onda Türk kültürüne karşı ilgi uyandırdı. [18]60’larda Muhammed adlı bir kitapçık yayınladı. Bu kitapçıkta Türklerin yaşamlarından da bahsetti. 1878’deki Türk-Rus savaşında esir düşen ve Tula’ya götürülen Türkleri ziyaret etti ve onlarla Türk kültürü hakkında sohbetler etti. Türklere esir düşen ve sonra Rusya’ya dönen köylülerle de Türklerin yaşam şekilleri, ahlakî yapıları üzerine konuşmalar yaptı. Tolstoy, 1881’de Türkiye’ye gelen ve onun eserlerini Türkçeye çevirmek isteyen Olga Lebedeva ile mektuplaştı. Lebedeva’dan Türkiye hakkında bilgiler aldı. Türk kültürü ve yaşam şekline dair değişik kaynaklardan öğrendiklerini Rusça Okuma Kitapları, Okuma Çemberi, Her Güne Dair Bilge Sözler, Hayat Yolu vd. eserlerine dahil etti. 1900’ün başlarında Türk yazarlarla ve basın temsilcileri ile mektuplaşarak onlara eserlerinde önemsemeleri gereken konular hakkında tavsiyelerde bulundu. Tolstoy’un eserlerini Baha Tevfik, Raif Necdet, Vahdet Gültekin, Nazım Hikmet, Zeki Baştımar, Leyla Soykut, Erol Güney, Hasan Ali Ediz gibi Türk edebiyatının seçkin temsilcileri Türkçeye çevirdi. Reşat Nuri Güntekin, İsmail Habib, Halit Fahri Ozansoy, Sabahattin Ali, Suat Derviş vb. Türk edebiyatçıları Tolstoy’dan etkilendiklerini belirttiler.
Anahtar Kelimeler
Tolstoy’un Türkçe’de eserleri, çevirmenleri, Türk yazarlarla mektuplaşması, Türk edebiyatına etkisi.
