Özet
Bir Toplumsal Hafıza Mekanı Olarak Tarihi Camilerdeki Figürlerin Göstergebilimsel Analizi: Muratlı Camii Örneği
İnsanlar hep bir mekân üzerinde yaşamış, mekânı değiştirip-dönüştürmüş ve yeni bir mekân üretmiştir. Bu anlamı itibariyle mekân, coğrafi bir terim olmanın ötesinde toplumsal olayların şekillendiği bir yer olarak karşımıza çıkmaktadır. Söz konusu mekân üretimi toplumun ortak tarihinden, ortak kültüründen ve ortak hafızasından bağımsız değildir. Bu anlamda ortak hafızanın devamı ve kalıcılığı için bir mekânın varlığı ve bu mekandaki figürler önem arz etmektedir. Bir hafıza mekânı olarak karşımıza çıkan mekân, toplumsal göstergeler sunarken aynı zamanda bu göstergeler üzerinden toplumsal hafızaya kodlanan verilerin kalıcılığını sağlamaktadır. Bu anlamda çalışmanın konusunu, Artvin’in Borçka ilçesinde bulunan Muratlı köyü camisinin minberine işlenen figürlerin göstergebilimsel analizi oluşturmaktadır. Bu çalışma, sözü edilen figürlerin göstergebilimsel açıdan hangi anlamları içerdiğini anlamayı amaçlamaktadır. Bu amaç kapsamında çalışmanın yöntemi göstergebilim analiz yöntemidir. Elde edilen bulgular neticesinde, bir hafıza mekanı olan camideki tarihsel figürlerin devlet otoritesi, ordu, siyasi güç, barış, sevgi, denizcilik, donanma, ticaret, zafer, bağımsızlık, şehircilik, İslami gelenek, fetih, aydınlık gibi temaların göstergesi olduğu görülmüştür. Bu bağlamda, söz konusu figürlerin hem Osmanlı İmparatorluğu’nun hem de Artvin’in yerel tarihine vurguda bulunarak tarihsel süreç içerinde ortak bir geçmişe, hafızaya ve kimliğe ilişkin göstergeler sunmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Mekân, Hafıza, Tarihsel Figür, Muratlı Cami, Göstergebilim.
