Özet
ZÜREFADAN BİR ZAT TARAFINDAN KALEME ALINMIŞ OLAN 7 ŞABAN 1260/22 AĞUSTOS 1844 TARİHLİ BİR MÜKEYYİFAT MÜNAZARASI: MUHÂKEME-İ MÜKEYYİFÂT
Afyon, berş, esrar, boza, şarap, arak, kahve gibi keyif verici maddelerin, halkın en fazla rağbet ettiği keyif verici madde olma veya zamanın sultan-ı mükeyyifatı (mükeyyifatın sultanı) olma iddiasıyla tartışmaya dayalı üstünlük mücadelesine giriştikleri mükeyyifat münazaraları, Türk edebiyatında kaleme alınmış münazaralar içinde önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada İstanbul Büyükşehir Belediyesi Taksim Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Yazmaları 1172 numarada “şiir mecmuası” adıyla kayıtlı olmasına rağmen içinde mensur eserlerin de bulunduğu 109 varaklık bir mecmuanın 84b-102a varakları arasında yer alan Muhâkeme-i Mükeyyifât adlı eser ele alınmıştır. 7 Şaban 1260/22 Ağustos 1844 tarihinde zürefadan bir zat tarafından gelecek nesillere öğütler ve uyarılar ihtiva eden bir yadigâr bırakmak arzusuyla kaleme alınmış olan bu eser, yedi keyif verici maddenin (afyon, berş, esrar, boza, şarap, arak, kahve) Tahayyülat vilayetinin İşret-âbâd sahrasındaki bir kasırda girdikleri şiddetli mücadele ve münakaşaları anlatan bir mükeyyifat münazarasıdır. Keyif verici maddelerin girdikleri bu dehşetli imtihandan yüzünün akıyla çıkan kahve, sultan-ı mükeyyifat olarak bütün keyif verici maddelerin sürgün edilmesine karar verir.
Anahtar Kelimeler
Edebî Münazara, Mükeyyifat, Mükeyyifat Münazarası, Muhâkeme-i Mükeyyifât
