Özet
HEGEMONYANIN SİYASET BİLİMİ VE FİNANSAL EKONOMİ İLE ETKİLEŞİMİ ÇERÇEVESİNDE BIDEN DOKTRİNİ VE ABD-ÇİN REKABETİ İLİŞKİSİNİN TÜRK DÜNYASINA OLASI ETKİLERİ
Geniş anlamda “hegemonya” kavramı; herhangi bir sistemin ve bir sistem elemanın, başka bir sistem veya içinde bulunduğu sistemlerin işleyişi üzerinde etki edebilme ve belirleyici olabilmesi durumunu ifade etmektedir. Uluslararası ilişkiler ve alt disiplinleri olan uluslararası ekonomi ve siyaset anlamında hegemonya; bir ülkenin başka bir ülke üzerinde siyasal etki gücünü ifade etmektedir. Dünya savaşları sonrası ABD’de (Amerika Birleşik Devletleri) iktidarda olan demokrat partili başkanların küresel siyaset paradigma ve stratejilerinin merkezinde ABD’nin tek hegemonik güç olduğu yeknesak bir küresel siyasi ve ekonomik düzeni tesis etme amacı yer almıştır. İkinci dünya savaşı sonrasında “Mahan” doktrini çerçevesinde denizleri kontrol eden ABD hegemonyası ve karasal jeopolitik doktrinini uygulayarak Avrasya dünyası karasal bölgesini kontrol eden SSCB (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği) hegemonyasının birlikte var olduğu iki kutuplu bir uluslararası düzen inşa edilmiştir. 1991 yılında Sovyetlerin dağılması sonrası; ABD küresel düzene tek başına hükmeden bir hegemonik güce evrilmiştir. Bununla birlikte; Çin Halk Cumhuriyeti; 1978 yılında başlatılan reform süreci, devamında uygulanan “Perestroika (ekonomik açıklık politikaları)” ve “Glasnost” (siyasal açıklık politikaları) sonrasında Çin Halk Cumhuriyeti 2000’li yıllar sonrası küresel düzende ABD’nin hegemonik rakibi olarak ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı; hegemonyanın ekonomi ve finans politiği çerçevesinde Biden doktrininin ve ABD-Çin rekabet dinamikleri ile bağlantısını hegemonya göstergeleri açısından saptamaktır. Daha sonra elde edilen sonuçların Türk dünyası ve Türkiye Cumhuriyeti üzerindeki olası fırsat ve tehditleri belirlemektir.
Anahtar Kelimeler
Hegemonya, Ekonomi Politik, ABD-Çin Rekabeti, Biden Doktrini.
