RİZE-HEMŞİN ETNO-KÜLTÜRÜNÜN TESPİT VE TAHLİLİNDE GELENEKSEL HEMŞİN DOKUMALARININ SÖYLEDİKLERİ
(The Expressions Of The Traditional Hemshin Weavings In The Determination And Analysis Of Rize-Hemshin Ethno-Culture
)
|
Author
|
:
Turgay KABAK
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
|
|
Number |
:
|
|
Page |
:
|
Özet
Doğu Karadeniz Bölgesi’nin en önemli ve nadide şehirlerinden birisi olan Rize’nin Hemşin ilçesi gerek doğası gerek kültürel yapısı ile günümüze kadar sürekli dikkat çekmiş bir ilçedir. Hemşin tarihi, Hemşinlilerin kökenleri ve kültürleri hakkında süregelen tartışmalar sebebiyle bugüne kadar pek çok bilimsel ve amatör çalışma yapılmıştır. Bu çalışmaların bir kısmı olaya bilimsel açıdan objektif olarak yaklaştığı halde büyük bir kısmı da ideolojik sebeplerle yanlı ve yanlış yaklaşan yayınlardır.
Dünya süper güçlerinin dikkatlerini Orta Doğu’dan Kafkaslar ve Asya ülkelerine çevirdiği günümüzde bölge üzerine yapılan tartışmalar daha da artacaktır. Çünkü önümüzdeki yüzyılın rekabet bölgesi bu coğrafyadır. Bu bağlamda Kafkasların dünyaya açılan penceresi olan Karadeniz özelde de Hemşin üzerine yapılan tartışmalar giderek artmaktadır. Bu minvalde Hemşin’in ve Hemşinlilerin kim oldukları ve kökenlerinin ne olduğunun aydınlatılması ülkemiz açısından stratejik bir öneme sahiptir.
Bu çalışmada Hemşin ve Hemşinlilik kimliğinin aydınlatılabilmesi için Hemşin kültürünün temel taşlarından birisi olan Hemşin dokumaları (örmeleri de kapsayacak şekilde) folklorik açıdan incelenecek, kültürün kimlik kartlarından birisi olan dokumalarda kullanılan motifler Türk kültür havzasının değişik bölgelerinden örneklerle karşılaştırılarak Hemşin dokumalarının benzeyen ve benzemeyen yönleri ortaya konulup Hemşin kültürünün kökenleri hakkında bir yargıya varılmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Rize, Hemşin, dokuma kültürü, motif, Karadeniz.
Abstract
Hemshin county of Rize which is one of the most important and unique cities of Eastern Black Sea Region is a constantly attention-grabbing county with both its nature and cultural structure until today. Because of the ongoing debates about the history of Hemshin, the origin and the culture of Hemshin people, many scientific and amateur studies have been conducted until today. Some of these studies evaluated the case from an objective and scientific perspective but a great deal of them evaluated it from a non-objective perspective in a mistaken way because of ideological reasons.
In today’s world where the super powers of the world directed their attention on Caucasus and Asian countries from Middle East, the number of the studies to be conducted about the region is going to increase. Because this geography is the competition region of the next century. In this context, debates about the Black Sea, the window of Caucasus to the world, and Hemshin in particular is becoming intensive. In this manner, illuminating who the Hemshin and Hemshin people are and what their origins are is in strategical importance for our country.
In this study, Hemshin weavings (including also knitting) which are one of the keystone of Hemshin culture are analyzed in terms of folkloric to illuminate the identity of Hemshin and Hemshin people, and the motives used in the weavings that are one of the identity cards of the culture are compared with samples from different regions of Turkish world and the similarities and differences of the Hemshin weavings are revealed, and so a conclusion will be made about the origins of the Hemshin culture.
Keywords
Rize, Hemshin, weaving culture, motive, Black Sea
