Özet
Ukrayna Gagauzlarından Şair Vasiliy Uzunov’un Hayatı, Şiirleri ve Şiirlerindeki Söz Varlığı
Sözlü veya yazılı olsun her yaratılan edebî ürün, o dilin gelişmesine katkı sağlamaktadır. Günümüzde yaratılan bu ürünler, teknoloji sayesinde daha da çoğalmaktadır. Özellikle dünyada belli bir yeri olan dillere bu süreç büyük fayda getirmektedir. Bununla beraber konuşur sayısı az olan diller için bu süreç her zaman istenildiği gibi gitmemektedir. Çünkü hâkim olan dil hayatın her alanına öylesine yayılmıştır ki değil o dilde kitap basmak, konuşmak bile güç duruma gelmiştir. Genel hatlarıyla benzer bir durumu Ukrayna’daki Gagauz Türkçesinde de görmek mümkündür. Besarabya Gagauzlarının güney kısmını oluşturan Ukrayna Gagauzları, Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla siyasi sınırlarla Moldova’daki Gagauzlardan ayrılmıştır. Ukrayna Gagauzları, Moldova’da yaşayan kardeşleri gibi belli haklara sahip değildir. Moldova Gagauzları ise sahip olduğu haklar ve özerklik sayesinde kültürel ve ekonomik anlamda belli imkânlara sahiptirler. Dolayısıyla Moldova’da Gagauz Türkçesiyle basılan her edebî, bilimsel ve eğitime dönük kitap için maddi ve manevî altyapı mevcuttur. Ukrayna Gagauzlarında bu imkânlar olmadığından anadilleriyle üretilen her yazılı malzeme çok değerlidir. İşte Ukrayna Gagauzlarından olan Vasiliy Uzunov’un şiirlerini bu bağlamda ele almak gerekir. Vasiliy Uzunov, Odessa bölgesinde bulunan Reni ilçesine bağlı Kotlovina (Balboka) köyünde doğmuş bir şairdir. Gençlik yıllarından itibaren şiir yazan şair, özellikle Ezop gibi şiirlerinin büyük bir kısmında kahramanları hayvanlardan seçmiştir. Belki de bu anlamda bu tür şiirler yazan ilk Gagauz şairidir. Yine şairin sosyal konuları işlediği şiirleri de mevcuttur. Çalışmamızda Vasiliy Uzunov’un hayatı, şiirleri ve şiirlerindeki söz varlığı ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler
Gagauz şiiri, Ezop, Ukrayna, tehlikedeki diller